Mamy w Polsce 3 mln chorych na cukrzycę. Podstawą leczenia otyłości i cukrzycy jest zmiana nawyków. Nie jest to łatwe, bo współczesna cywilizacja sprzyja temu, aby „masa” obywateli naszego kraju rosła – mówi prof. Leszek Czupryniak
Program Cities Changing Diabetes jest globalną inicjatywą, która łączy wielkie miasta na całym świecie, wśród nich także Warszawę i Kraków, w działaniu na rzecz zmniejszenia zapadalność na cukrzycę typu 2 i otyłość wśród dzieci i młodzieży – wskazuje dr Małgorzata Gałązka-Sobotka
Ważnym narzędziem w tych działaniach jest bilans szkolny. Przeprowadza się go niestety coraz rzadziej, brak także jego ucyfrowienia, co pozbawia nas dostępu do cennych danych o stanie zdrowia dzieci – zaznacza
Potrzebne jest także wzmocnienie kompetencji pielęgniarki szkolnej i jej pozycji w systemie ochrony zdrowia, przebudowa systemu opieki szkolnej nad dziećmi chorymi przewlekle na cukrzycę typu 1. oraz sieć poradni profilaktyki i leczenia otyłości dla dzieci i młodzieży – dodaje
– Program Cities Changing Diabetes (CCD) jest globalną inicjatywą, która łączy wielkie miasta na całym świecie w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie co zrobić, aby zmniejszyć zapadalność na cukrzycę typu 2 i otyłość – choroby znacznie częściej dotyczące mieszkańców wielkich aglomeracji, niż małych miasteczek i wsi – mówi dr n. ekon. Małgorzata Gałązka-Sobotka, dyrektor Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego w Warszawie, kierownik projektu CCD w Polsce.
Według danych WHO w 2021 roku na cukrzycę chorowało na świecie ok. 537 mln osób
W Europie liczba osób z cukrzycą wzrośnie w tym samym czasie o 13 proc. (z 61 do około 69 mln), w Ameryce Północnej o 24 proc. (z 51 do około 63 mln), natomiast w Afryce, w związku z postępującymi tam zmianami stylu życia, aż o 134 proc. (z 24 do około 55 mln osób)
Jak znaleźć optymalną terapię – zastanawiają się naukowcy
Leczyć cukrzycę – wyzwanie współczesnej medycyny
Pandemia COVID-19 na całym świecie wywołała ogromne poruszenie, strach i obawy o życie własne i bliskich. Jednak nie zapominajmy, że każdego dnia śmiertelne żniwo zbierają zupełnie inne, globalne pandemie – chorób cywilizacyjnych. Jedną z nich jest cukrzyca.
Nawet wiedząc czym to grozi, współczesne społeczeństwa nie chcą zmienić stylu życia na taki, który ograniczy ryzyko rozwoju chorób cywilizacyjnych. Dlatego, poza postępowaniem w zakresie prewencji, poszukiwanie skutecznych leków na cukrzycę, terapii, które mogą uratować miliony ludzkich istnień, jest jednym z największych wyzwań współczesnej medycyny.
Internet jest pełny „cudownych wynalazków” na obniżenie „cukru” we krwi: mikstura o cudownym składzie – imbir, cynamon, kiszony ogórek… Ostatnio przyszedł na szkolenie dietetyczne Pan Bartek, który dopiero pod koniec spotkania szeptem przyznał mi się, że przeczytał w Internecie o musie z selera i cytryny, który ma obniżyć glikemię. Opowiedział cały szczegółowy plan przygotowania tej papki.
Dla mnie najważniejsze było to, że zjada go tylko łyżeczkę dziennie, więc sobie nie zaszkodzi. W Internecie przeczytałam jednak ze zgrozą, że „wywar z selera i cytryny może zastąpić insulinę w leczeniu cukrzycy”. To oczywiście nieprawda, która może opóźnić podjęcie właściwego leczenia przez pacjenta. Odpowiednia dieta bogata w jarzyny jest jednym z kluczowych elementów terapii osób chorych na cukrzycę. Zmiana nawyków żywieniowych nie oznacza jednak, że warzywa lub owoce mogą zastąpić leki.
Seler i soki na jego bazie mogą, w umiarkowanych ilościach, stanowić ważny składnik diety u osób chorych na cukrzycę, nie mogą jednak zastąpić insuliny w leczeniu tej choroby. Warto zauważyć, że spożywanie dużych ilości selera może wywołać dolegliwości żołądkowo-jelitowe, a u osób z zespołem jelita drażliwego nawet bardzo poważne zaburzenia. Co więcej, seler jest bogaty w sód, więc zbyt częste spożywanie tego warzywa może prowadzić do problemów, np. z nadciśnieniem. Pan Bartek przyznał się równocześnie, że raz bierze insulinę długodziałającą, a raz nie bierze tego leku. O tym musiałam poinformować Panią diabetolog, która wcześniej zwiększała pacjentowi dawki insuliny, bo miał glikemię powyżej 200 mg/dl, ale również zdarzały mu się niebezpieczne spadki poziomu glukozy, to były dni kiedy przyjął insulinę w zwiększonej dawce…
Pan Bartek wytłumaczył mi, że jeżeli wieczorem miał glikemię ok. 140 mg/dl to po prostu nie brał tzw. nocnej insuliny. Oczywiście dla osób przyjmujących insulinę bardzo ważnym, jeżeli nie najważniejszym, pomiarem jest ten przed snem. Spadek poziomu glukozy w nocy jest bardzo niebezpieczny. Zwykle zaleca się, że jeżeli glikemia wieczorem jest niższa niż 140-150 mg/dl (te wartości ustala diabetolog), to przed snem należy spożyć dodatkową przekąskę, np. kawałek chleba z twarożkiem.
Zapobiegamy w ten sposób wystąpieniu groźnej hipoglikemii między kolacją a śniadaniem. Zawsze jednak trzeba wziąć zalecaną dawkę insuliny długodziałającej, która zapewni utrzymanie poziomu glukozy na właściwym poziomie przez cały dzień. Długodziałające (tzw. bezszczytowe) analogi insulin zapewniają utrzymanie przez całą dobę niemal jednakowego stężenia insuliny w organizmie. Ważnym wskazaniem do ich stosowania jest też hiperglikemia występująca w godzinach porannych, czyli tzw. „zjawisko brzasku”.
Dlatego „eksperymenty” Pana Bartka z insuliną długodziałającą są tak niebezpieczne. Bardzo często rysuję pacjentom wykres pokazujący, jak działa przyjmowana przez nich insulina, ponieważ rozumienie czasu jej działania pozwala uniknąć wielu groźnych dla zdrowia błędów. Insulinę bazową przyjmujemy niezależnie od posiłków. Ma ona zapewnić nam prawidłowe glikemie w nocy oraz między posiłkami. Niektórzy pacjenci z cukrzycą typu 2 przyjmują wyłącznie insulinę długodziałającą. Inni muszą dodatkowo dołożyć do niej iniekcje na posiłki. Taki rodzaj leczenia nazywamy intensywną insulinoterapią. Insuliny nie przyjmujemy tylko wtedy, gdy glikemia jest za wysoka, odpowiednie jej dawki należy podawać także przy normoglikemii po to, aby nie dochodziło do niekorzystnych wahań poziomu cukru we krwi.
W Polsce wciąż pierwszą co do zasady przyczyną przedwczesnych zgonów pozostają choroby układu sercowo-naczyniowego, przede wszystkim ich dwie manifestacje – choroba niedokrwienna serca (wieńcowa) i jej konsekwencje (przede wszystkim zawał serca) oraz udary mózgu. Warto zaznaczyć i podkreślić, że cukrzyca i choroby układu sercowo-naczyniowego są nierozerwalnie związane.
Powikłania sercowo-naczyniowe są główną przyczyną niepełnosprawności i zgonów pacjentów z cukrzycą typu 2. Te powikłania mogą pojawić się na każdym etapie choroby, a ryzyko ich wystąpienia wzrasta, im dłużej cukrzyca trwa i im gorzej jest kontrolowana. Badania wskazują, iż około 26% pacjentów z cukrzycą typu 2 w chwili rozpoznania obecne są już zmiany na dnie oka (retinopatia), a u 7% stwierdzić można albuminurię (utrata albumin z moczem wskazuje na uszkodzenie nerek, jedną z najpoważniejszych, pozasercowych konsekwencji cukrzycy). U blisko połowy pacjentów z cukrzycą już na wczesnych etapach choroby można stwierdzić neuropatię (bóle, mrowienia, zaburzenia czucia, początkowo najczęściej w kończynach dolnych), zmiany miażdżycowe w tętnicach wieńcowych stwierdza się u blisko 25% pacjentów. Dodatkowym problemem jest fakt, iż w przypadku pacjentów z cukrzycą bóle wieńcowe (klasycznie opisywane jako ucisk w okolicy zamostkowej klatki piersiowej) są słabiej odczuwalne lub zmieniają swój charakter. Miażdżyca tętnic obwodowych, w tym kończyn dolnych (ryzyko niedokrwienia i konieczności amputacji!) jest u pacjentów z cukrzycą nawet 4-ro krotnie wyższe niż u pacjentów bez tej choroby. Istotnie wzrasta również ryzyko niewydolności serca.
Firma Novo Nordisk przedstawiła nowe dane z badania ONWARDS 2 fazy 3a
Firma poinformowała, że osiągnięto główny cel badania, jakim było wykazanie równoważności insuliny icodec w redukcji HbA1c w tygodniu 26 w porównaniu z insuliną degludec
Podawanie insuliny raz w tygodniu mogłoby stanowić ułatwienie w terapii insulinowej – powiedziała dr Athena Philis-Tsimikas z Scripps Whittier Diabetes Institute w Kalifornii, główny badacz projektu ONWARDS 2
Nowe dane z badania ONWARDS 2 fazy 3a
Firma Novo Nordisk przedstawiła nowe dane z badania ONWARDS 2 fazy 3a, zgodnie, z którymi 37 proc. dorosłych z cukrzycą typu 2 leczonych raz w tygodniu insuliną icodec osiągnęło hbA1c <7,0 proc., bez towarzyszącej ciężkiej lub klinicznie istotnej hipoglikemii, w porównaniu z 27 proc. osób przyjmujących insulinę degludec po 26 tygodniach. Wyniki zostały zaprezentowane na 58. dorocznym zjeździe Europejskiego Stowarzyszenia Badań nad Cukrzycą (EASD) w 2022 roku.
Obwieszczenie Ministra Zdrowia w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych od 1 listopada 2022 r. rozszerza refundację empagliflozyny oraz wprowadza tańsze odpowiedniki gliptyn.
Od dnia 1.11.2022 r. empagliflozyna będzie refundowana we wskazaniu tożsamym jak dla dapagliflozyny i kanagliflozyny, dla których rozszerzenie refundacji weszło w życie 1 września br.
Refundacja przysługuje pacjentom z cukrzycą typu 2 leczonym co najmniej dwoma lekami hipoklikemizującymi, z poziomem hemoglobiny glikowanej (HbA1c) równiej lub większej niż 7,5% oraz bardzo wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym rozumianym jako:
Minister Zdrowia podpisał, a w dniu dzisiejszym zostało opublikowane na stronie Rządowego Centrum Legislacji długo wyczekiwane przez pacjentów diabetologicznych oraz środowisko medyczne rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie.
Rozporządzenie będzie obowiązywało od 1 stycznia 2023 r. i wprowadza bardzo istotne zmiany dla osób z cukrzycą:
Rozszerzono wskazania refundacyjne dla systemu monitorowania stężenia glukozy FGM (FreeStyle Libre) o nowe grupy pacjentów:
kobiety w okresie ciąży i połogu, z cukrzycą wymagające insulinoterapii;
osoby niewidome z cukrzycą, leczone insuliną;
osoby powyżej 18. roku życia z cukrzycą wymagającą intensywnej insulinoterapii.
– Jednym z problemów w diabetologii jest zespół stopy cukrzycowej. Mimo istotnego postępu w leczeniu, w Polsce rocznie dokonuje się ok. 7 tys. amputacji – przypomina prof. Krzysztof Strojek.
Cukrzyca to nie tylko problem stężenia glukozy we krwi, ale również czynników ryzyka, które determinują rozwój choroby oraz powikłań
W tej chwili dominują powikłania sercowo-naczyniowe, również choroby nowotworowe, niewydolność narządów oraz powikłania geriatryczne
W Polsce jednym z problemów w diabetologii jest zespół stopy cukrzycowej. Rocznie wykonuje się ok. 7 tys. amputacji u chorych na cukrzycę
W roku 2030 będziemy mieli ponad 4 mln chorych na cukrzycę
Maciej Milkowski, wiceminister zdrowia, przychylił się do głosów klinicystów i środowiska pacjentów i chce objąć refundacją sensory CGMT-RT dla pacjentów powyżej 26 roku życia. Taka deklaracja padła podczas wczorajszego spotkania dotyczącego zmian w obrębie refundacji leków i wyrobów medycznych stosowanych w diabetologii.
Pacjenci z cukrzycą po 26. roku życia będą mieli finansowane sensory CGMT-RT. Taką decyzję podjęło Ministerstwo Zdrowia w odpowiedzi na liczne głosy środowiska pacjentów oraz klinicystów. Wyroby te będą refundowane dla osób wymagających intensywnej insulinoterapii, z nieświadomością hipoglikemii.
Jak wyjaśnia resort, kryterium leczenia pompą będzie zamienione na kryterium intensywnej terapii z uwagi na brak refundacji pomp insulinowych powyżej 26 roku życia. W tej grupie chorych wprowadzono jednolity limit w wysokości 510 złotych raz na miesiąc, i będzie on analogiczny do refundacji sensorów FGM.
