Zapraszamy Państwa na Spotkanie Edukacyjne w dniu 24 października 2023 roku o godzinie 9:00 do Sali Kameralnej Miejskiego Domu Kultury „Ratusz”
Edukacja
Niekontrolowana dieta oparta na produktach z wysokim indeksem i ładunkiem glikemicznym może w konsekwencji prowadzić do rozwoju wielu chorób metabolicznych. Uwzględnianie tych dwóch wskaźników w produktach spożywczych to nie tylko działanie naprawcze po rozpoznaniu zaburzeń poziomu glukozy we krwi ale i skuteczna profilaktyka.
Osoby z rozpoznanym stanem przedcukrzycowym, pełnoobjawową cukrzycą typu 2, insulinoopornością, a także odchudzające się powinny skrupulatnie przestrzegać diety. Brak dyscypliny w tej kwestii doprowadzi do dalszego pogorszenia stanu zdrowia oraz przyczyni się w przyszłości do rozwoju innych chorób metabolicznych, takich jak choroba niedokrwienna serca, choroby nerek czy wątroby, poważnych zaburzeń hormonalnych a nawet do udaru mózgu. Poza leczeniem farmakologicznym i zmianą stylu życia na bardziej aktywny, właściwy sposób odżywiania się jest filarem profilaktyki i ich leczenia. Staranność w doborze menu poprawia parametry takie jak stężenie glukozy, cholesterolu oraz ciśnienia tętniczego.
W zaburzeniach wchłaniania cukru stosowana dieta powinna prowadzić do ustabilizowania wahań poziomu glukozy we krwi. Zarówno zbyt wysokie, jak i niskie jej stężenie jest niebezpieczne dla organizmu. Jednym z istotnych czynników wpływających na te zaburzenia jest ilość oraz rodzaj węglowodanów w pokarmie. W komponowaniu codziennej diety pomocne są dwa wskaźniki: indeks glikemiczny ( IG) i ładunek glikemiczny (LG). Pozwalają one ustalić całkowitą wartość energetyczną diety oraz określić wpływ danego produktu spożywczego na stężenie glukozy we krwi.
Indeks glikemiczny to liczba od 0 do 100. Im wyższa wartość tym szybciej i wyżej podnosi się stężenie cukru we krwi. Produkty o niskim indeksie ( poniżej 55) są wolniej trawione i powodują stabilniejszy wzrost poziomu cukru. Wartość indeksu glikemicznego określa się na podstawie tego jak szybko pokarm podnosi poziom cukru w porównaniu z referencyjnym pokarmem, którym zwykle jest czysta glukoza lub biały chleb. Nie jest to jednak wskaźnik wystarczająco precyzyjny ponieważ nie uwzględnia ilości węglowodanów w produkcie jak i tempa ich wchłaniania. Wystarczy zauważyć, że jedna kostka cukru ma ten sam indeks co sto kostek, ale w zależności od ilości zjedzonych kostek zmieni się stężenie glukozy we krwi. Indeks glikemiczny przypisany jest do produktu ale nie bierze pod uwagę jego ilości, która dobrze lub źle wpływa na zdrowie. Dla prowadzenia skutecznej diety przeciwcukrzycowej oraz w insulinooporności konieczne jest uwzględnianie jeszcze jednego parametru jakim jest ładunek glikemiczny(LG).
Ma on większe znaczenie niż sam indeks, a w każdym razie dobrze go uzupełnia ponieważ uwzględnia jakość i ilość spożywanych węglowodanów. Dzięki temu można ustalić z dużo większą dokładnością jak pokarm zadziała na stężenie glukozy we krwi, jak szybko będzie trawiony i wchłaniany przez organizm. Jest miarą dokładniejszą od indeksu glikemicznego określającą wpływ spożywanego jedzenia na poziom cukru. Ładunek glikemiczny jest tym większy im większą ilość węglowodanów zawiera dany produkt. Można go samodzielnie obliczyć mnożąc indeks glikemiczny produktu przez ilość węglowodanów a następnie dzieląc przez 100 ( IG x ilość węglowodanów w gramach : 100). W zależności od wielkości ładunku glikemicznego produkty podzielono na 3 grupy: mały ładunek glikemiczny (≤10), średni (11-19)i duży (≥20). Większa wartość LG oznacza mocniejszą odpowiedź insulinową na spożyty produkt.
Na wartość ładunku glikemicznego wpływa sposób podania pokarmu. Niektóre warzywa i owoce podane z produktem białkowym czy tłuszczowym mimo wyższego indeksu glikemicznego mają niski ładunek glikemiczny. Tak więc są odpowiednie w diecie stabilizującej glikemię. Najlepszym przykładem jak to działa i dlaczego indeks glikemiczny nie jest doskonałym parametrem jest np. arbuz. Ostatnio zaktualizowano indeks tego owocu do 50. Do niedawna wykluczano go z diety z powodu wysokiej wartości IG. Wciąż zaleca się umiarkowane jego spożycie, ale przede wszystkim jedzenie go w odpowiednim towarzystwie białek, tłuszczów i nienasyconych kwasów tłuszczowych. W ten sposób obniża się ładunek glikemiczny. Arbuz podany np. jako składnik sałatki, w której znajdzie się ser lub mięso, orzechy czy jogurt jest znacznie bezpieczniejszy dla zdrowia niż jedzony samodzielnie jako owoc. To właśnie obecność białek i tłuszczów spowoduje, że szybkość wchłaniania cukrów będzie niższa. Zatem do obniżenia stężenia glukozy we krwi konieczne jest zwracanie uwagi nie tylko na indeks ale i na ładunek.
Indeks i ładunek glikemiczny to dwie różne miary opisujące wpływ jedzenia na stężenie glukozy we krwi. Jednak uznaje się, ze to ładunek glikemiczny ma większe znaczenie. Warto też pamiętać, ze indeks glikemiczny zmienia się wraz ze sposobem przygotowania potraw. Gotowanie, duszenie i pieczenie, a nawet stopień dojrzałości może go podnieść a wtedy te same warzywa czy owoce stają się mniej bezpieczne w diecie. Np. każda obróbka termiczna buraków, marchwi i ziemniaków powoduje wzrost poziomu indeksu glikemicznego, co skutkuje szybszym wzrostem stężenia glukozy we krwi. Na różnice wartości ładunku glikemicznego wpływa z kolei ilość i jakość dodatkowych składników i indywidualne cechy metaboliczne. Oba te wskaźniki są niezwykle pomocne w zapobieganiu nagłym wyrzutom insuliny. Komponowanie skutecznej diety jest wymagającym zadaniem, ale kontrolowanie zarówno IG jak i LG pomaga zarządzać „skokami cukru”, trwale ustabilizować poziom glikemii i masę ciała. Pozwala powstrzymać rozwój chorób metabolicznych zarówno u osób zdrowych jak i już borykających się z insulinoopornoscią.
Źródło: www.diabetyk.org.pl
System FreeStyle Libre 2 daje nam wgląd w nasze glikemie 24 godziny na dobę bez konieczności nakłuwania palców. Wskazuje nie tylko na aktualną wartość glikemii, ale też określa jej trend, co znacznie ułatwia podejmowanie decyzji odnośnie dawek insuliny, posiłków czy aktywności fizycznej. Ale to nie wszystkie atuty tego rozwiązania. Obserwacja siebie i wyciąganie wniosków z wykresów glikemii to sposób na to, by stawać się coraz doskonalszym w procesie zarządzenia cukrzycą.
Ciągły monitoring glikemii pozwala nam znacznie lepiej poznać swój organizm, jego reakcję na stres, dodatkową chorobę, określone produkty spożywcze. Tym samym system ciągłego monitorowania to coś więcej, niż jedynie narzędzie do kontrolowania stężenia cukru. To narzędzie do doskonalenia swoich umiejętności życia z cukrzycą. Leczenie cukrzycy to proces, którego raczej nigdy nie będzie można całkowicie zautomatyzować. Jednak dzięki możliwości analizowania ogromnej ilości danych, jakie uzyskujemy stosując system ciągłego monitorowania, proces ten staje się znacznie bardziej przewidywalny.
Co i jak podnosi naszą glikemię?
Sok owocowy to cukier prosty, który bardzo szybko podnosi glikemię. Jak natomiast na poziom cukru we krwi wpływa pieczywo pełnoziarniste, a jak pieczywo białe? Jak makaron ugotowany al dente, a jak ten nieco przegotowany? Czy na porcję białego ryżu powinniśmy podać taką samą ilość insuliny, co na ryż brązowy, jeśli porcje te są równoważne pod względem wymienników węglowodanowych? Teoretycznie znamy odpowiedzi na te pytania, ale właśnie… bez możliwości wglądu w wykres glikemii po takim czy innym posiłku nasza wiedza pozostaje dość teoretyczna. Natomiast dzięki analizie wykresów w aplikacji FreeStyle LibreLink możemy przekonać się, jak to wygląda praktycznie. Kiedy jest „pik” cukru po zjedzeniu danego posiłku –godzinę czy dwie godziny po posiłku. Jak wysoki jest ten wzrost? Czy prawidłowy cukier np. trzy godziny po posiłku oznacza, że przez cały czas mieściliśmy się w zakresie docelowym, czy też międzyczasie cukier przekraczał normę? A jeśli tak to kiedy i w jakim stopniu.
Wykresy poszerzają horyzonty
Wykresy glikemii należy analizować nie tyle po to, żeby zobaczyć, czy jest się w normie, czy nie, ale przede wszystkim, żeby znaleźć odpowiedź na pytanie, co spowodowało, że nie mieściliśmy się w zakresie docelowym. Czy to kwestia zbyt dużej liczby wymienników węglowodanowych, a może zbyt tłustego posiłku, który nie został zabezpieczony insuliną. Wówczas przecukrzenie po jedzeniu będzie odciągnięte w czasie na wiele godzin, w zależności od ilości białka i tłuszczu, które zjadłeś. Ale znowu, przecukrzenie kilka godzin po posiłku nie musi wynikać z posiłku. Może to kwestia dostosowania dawki insuliny bazowej? Jak się o tym przekonać? Trzeba prowadzić obserwację wykresu glikemii przez kilka dni, jeśli hiperglikemia pojawia się regularnie o zbliżonej porze, a nasze posiłki nie są codziennie takie same, można przypuszczać, że to z powodu deficytu insuliny. I odwrotnie, kiedy hiperglikemia pojawia się zupełnie niespodziewania trzeba przyjrzeć się diecie.
Nie każdy reaguje tak samo na ten sam rodzaj pożywienia. U jednych osób z cukrzycą mleko znacznie podnosi poziom cukru we krwi, u innych wcale. Jeśli chcesz wiedzieć, czy możesz „bezkarnie” wypić kawę z mlekiem, sprawdź wykres glikemii. Jeśli jest stabilny bez dodawania insuliny to znak, że w Twoim przypadku mleko nie ma większego wpływu na glikemię. Ale są diabetycy, u których po takiej niewinnej kawie cukier szybuje w górę. A dla wielu z nas to zaskoczenie, jak to w ogóle możliwe. Wszyscy mamy swoje przekonania na temat tego, co zjadamy, co jest zdrowe, co nie do końca nam służy. Ale dopiero analizując jak dany produkt faktycznie wpływa na nasze cukry wiemy to na pewno. W tym zakresie system ciągłego monitorowania doskonali nasze umiejętności życia z cukrzycą.
Co z tym stresem?
Czynnikiem, który podnosi cukier w sposób niekontrolowany i trudny do przewidzenia jest stres. Wydzielane w sytuacjach stresowych hormony mogą doprowadzić do wysokiej i problematycznej hiperglikemii. Problematycznej, bo zdarza się, że cukier jak szybko poszedł w górę, tak szybko się obniży i nie potrzeba do tego naszej interwencji. Innym razem konieczna jest konkretna korekta insuliny. Zależy nie tylko od człowieka, ale też od bodźca, który uruchomił układ hormonalny do wydzielania adrenaliny i kortyzolu. Jak w takiej sytuacji może nam pomóc ciągły monitoring glikemii? Znowu – poprzez obserwowanie na wykresie glikemii, co wywołuje u nas silny stres, jak bardzo wpływa on na cukier i jakie nasze działanie przyniosło najlepsze rezultaty. Być może uda się wypracować postępowanie, które ograniczy znaczne przecukrzenia powodowane stresem, choć trzeba sobie szczerze powiedzieć, że jest to znacznie trudniejsze niż eliminowanie błędów żywieniowych.
Święta z monitoringiem glikemii
Zbliżające się święta i majówki obfitują w pokarmy bogate w białko i tłuszcz. Jeśli są to Twoje pierwsze święta z systemem FreeStyle Libre 2 będziesz mieć okazję przekonać się, w jaki sposób jajka z majonezem wpływają na cukry. Niewykluczone, że po 2-3 godzinach od posiłku trzeba będzie podać na nie korektę insuliny, nawet jeśli wcale nie były „zagryzane” chlebem. Jednocześnie warto pamiętać, że poziom glukozy obniża nie tylko insulina, ale też aktywność fizyczna, nawet tak podstawowa, jak dłuższy spacer. Efekty spacerowania także będą widoczne w dobowym podsumowaniu naszego zakresu w czasie docelowym. Zachęcam by z tego korzystać. A także z tego, by potraktować ten szczególny czas jako okazję do lepszego nauczenia się siebie i swojej cukrzycy.
Zuzanna Chodakiewicz
Źródło:diabetyk.org.pl
Kategorie
Raport – Cukrzyca a niedosłuch
Zachęcamy do zapoznania się z raportem przygotowanym przez Koalicję “Na pomoc niesamodzielnym” pt. “Cukrzyca a niedosłuch”:
Zapraszamy Państwa na Spotkanie Edukacyjne w dniu 25 kwietnia 2023 roku o godzinie 9:00 do Sali Kameralnej Zduńskowolskiego Centrum Integracji „Ratusz”, które rozpoczyna się o godzinie 9:00.
Nasze cykliczne Spotkania Edukacyjne organizowane są dla wszystkich mieszkańców miasta i okolic podczas których wykonywane są badania przesiewowe poziomu cholesterolu, trójglicerydów, cukru i ciśnienia tętniczego.
Cukrzyca. Nowe wytyczne dotyczące leczenia cukrzycy
Polskie Towarzystwo Medycyny Rodzinnej (PTMR) opublikowało wytyczne konsultantów krajowych w dziedzinie medycyny rodzinnej oraz diabetologii dotyczące opieki nad pacjentem z cukrzycą w podstawowej opiece zdrowotnej. Zalecenia, opracowane przez prof. Agnieszkę Mastalerz-Migas i prof. Krzysztofa Strojka, uwzględniają wdrażaną aktualnie do POZ opiekę koordynowaną. Eksperci podkreślają, że “cukrzyca typu 2 może i powinna być diagnozowana i leczona w POZ”.
– Niedopuszczalne jest kierowanie pacjenta z „podejrzeniem cukrzycy” czy stanem przedcukrzycowym do poradni diabetologicznej, ponieważ diagnostyka oraz leczenie pacjenta jest możliwe do realizacji w POZ – czytamy w podsumowaniu wytycznych.
Co jeszcze przewidują wytyczne?
- W opinii ekspertów, u każdego pacjenta z objawami sugerującymi cukrzycę należy oznaczyć stężenie glukozy w osoczu krwi żylnej.
- Każda placówka POZ powinna realizować program profilaktyki chorób układu krążenia (CHUK), który jest elementem umowy na świadczenia w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna.
- Lekarz rodzinny powinien zachęcać swoich podopiecznych powyżej 35 roku życia do wzięcia udziału w tym programie profilaktycznym raz na 5 lat, a wybrane grupy ryzyka – kierować na częstsze badanie stężenia glukozy w osoczu krwi żylnej.
- Do rozpoznania cukrzycy konieczne jest badanie stężenia glukozy w osoczu krwi żylnej lub oznaczenie stężenia hemoglobiny glikowanej.
- Jeżeli wartości glikemii nie osiągają poziomów pozwalających na rozpoznanie cukrzycy, a stężenie HbA1c – tak, lub odwrotnie, jako podstawę przyjmuje się „gorszą” wartość.
- Po rozpoznaniu cukrzycy należy rozpocząć leczenie pacjenta, zgodnie z aktualnymi wytycznymi.
- Nie ma uzasadnienia, poza ściśle określonymi sytuacjami, kierowanie pacjenta ze świeżo rozpoznaną cukrzycą typu 2 do Poradni Diabetologicznej.
Cukrzyca. Objawy i grupy ryzyka
Infekcje wirusowe, takie jak grypa lub zapalenie wątroby typu B oraz bakteryjne, takie jak choroba pneumokokowa nie tylko znacznie utrudniają kontrolowanie cukrzycy, ale także mogą stanowić realne zagrożenie dla życia pacjentów. Jednocześnie osoby chorujące przewlekłe są w grupie zwiększonego ryzyka zakażenia oraz ciężkiego przebiegu infekcji. Dlatego towarzystwa naukowe, w tym Polskie Towarzystwo Diabetologiczne rekomendują, aby diabetycy korzystali z dodatkowych szczepień ochronnych, przede wszystkim przeciwko grypie, WZW B oraz pneumokokom.
Sezonowe szczepienia przeciwko grypie rekomendowane są wszystkim, począwszy od niemowląt powyżej 6. miesiąca życia, a skończywszy na seniorach. Jednak w szczególności są one zalecane osobom, u których istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia powikłań pogrypowych. W grupach zwiększonego ryzyka znajdują się między innymi:
• Osoby powyżej 55. roku życia
• Chorzy przewlekle na choroby metaboliczne, w tym na cukrzycę
• Przewlekle chorzy na niewydolność nerek
• Chorzy przewlekle na choroby układu sercowo-naczyniowego (zwłaszcza po zawale)
• Chorzy przewlekle na choroby układu oddechowego (np. astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc)
Edukowanie, a nawet alarmowanie osób z grup ryzyka o konieczności szczepień przeciwko grypie ma bardzo mocne uzasadnienie. Dane epidemiologiczne wskazują, że osoby obarczone dwoma i więcej czynnikami ryzyka (np. wiek + cukrzyca + choroba wieńcowa) mają 202 razy większe ryzyko powikłań i śmiertelności z ich powodu.
Cukrzyca należy do jednej z najczęstszy chorób przewlekłych, a liczba osób chorujących wciąż rośnie. Jak podaje WHO: w 2025 roku liczba chorych na świecie będzie wynosiła aż 300 mln osób, a 75% będą stanowili chorzy z krajów rozwijających się. Odpowiednio skomponowana dieta cukrzycowa stanowi bardzo ważny element zapobiegający rozwojowi przewlekłych powikłań. Co zatem jeść przy cukrzycy i jak powinna wyglądać prawidłowo zbilansowana dieta cukrzycowa?
Cukrzyca – czym jest? Definicja i objawy
Cukrzyca to grupa chorób oraz zaburzeń metabolicznych o różnej etiologii, które charakteryzują się hiperglikemią (zwiększonym stężeniem glukozy we krwi) na czczo, po posiłkach lub między posiłkami. Przyczyną tego stanu może być upośledzone wydzielanie insuliny przez komórki β trzustki (niedobór insuliny) lub zaburzona reakcja komórek, tkanek i narządów na działanie insuliny (insulinooporność).
Jakie objawy mogą wskazywać na możliwość rozwoju cukrzycy? Wielokrotnie może ona przebiegać bezobjawowo, jednak do najczęstszych symptomów zalicza się: zwiększone pragnienie (polidypsja), wielomocz (poliuria), osłabienie, zmniejszenie masy ciała czy zmiany ropne na skórze.
Przewlekle występująca hiperglikemia przyczynia się do uszkodzenia, zaburzenia czynności, a także niewydolności wielu narządów: oczu, nerek, serca czy naczyń krwionośnych.
- Cukrzyca typu 2 a dieta
- Dieta dla diabetyków a węglowodany
- Dieta dla diabetyków a tłuszcz w diecie
- Dieta dla diabetyków a białko w diecie
- Dieta dla diabetyków – czy sól jest szkodliwa?
Cukrzyca typu 2 a dieta
U osób cierpiących na cukrzycę szczególnie istotne jest utrzymanie prawidłowej masy ciała. Szacuje się, że około 80-90 proc. pacjentów z cukrzycą typu 2 to osoby otyłe.
Obniżenie masy ciała powoduje poprawę wskaźników gospodarki węglowodanowej i lipidowej. Dlatego też u osób z cukrzycą, które mają nadmierną masę ciała, zaleca się obniżenie wartości energetycznej diety. Bardzo ważne jest również, aby posiłki spożywać regularnie, 4-6 razy dziennie, o stałych porach.
Wspaniała wiadomość dla ludzi zagrożonych cukrzycą typu I
- Cukrzyca typu 1, nazywana cukrzycą insulinozależną lub młodzieńczą, odpowiada za 10 proc. zachorowań powodowanych tą chorobą
- Uznawana jest za schorzenie autoimmunologiczne, doprowadzające do niszczenia komórek trzustki odpowiedzialnych za wytwarzanie insuliny
- – Chorzy z tą cukrzycą przez 100 lat polegali na insulinie, a dziś po raz pierwszy jesteśmy w stanie sięgnąć do przyczyn tej choroby – zaznaczył Chris Askew z Diabetes UK
- Przyczynowe leczenie cukrzycy typu 1 ma zapewnić lek o nazwie Teplizumab, zatwierdzony do użycia w USA, o czym informuje BBC News
Teplizumab – nowy lek dla osób z cukrzycą typu 1
Dzięki refundacji nowych terapii możemy zmienić przebieg cukrzycy, wydłużając życie chorych – podkreślali uczestnicy debaty redakcji CowZdrowiu.pl, poświęconej zmianom w opiece nad pacjentami diabetologicznymi.
Szczegóły w poniższym linku.
Źródło: cowzdrowiu.pl